هفته نامه پرشین هفته نامه برای ایرانیان
سینما، جعبه‌ای جادویی است، جعبه‌ای که در آن، هر ساحری با سحر خود مخاطبان را مسحور می‌کنند. همین سحرانگیزی است که باعث ماندگاری آن در جهان شده است. بازیگران، ساحرانی هستند که با هنر خود مخاطبان را جادو کرده و روی صندلی سالن‌های تاریک سینما میخکوب می‌کنند، آنچنانکه حتی پلک هم نزنند. هر بازیگری را نمی‌توان ساحر دانست، بسیار بازیگران هستند که با ناکارآمدی خود، هنر را به سخره گرفته و از سالن سینماها فراری داده و می‌دهند. نابازیگر، آن نیست که در نقش‌های پایین دست بازی کند، کسی است که با بازی‌های ضعیف و مشمئز کننده تماشاچیان را دچار دلم بهم خوردگی کند. برای بازیگر شدن باید توانایی‌های بالقوه و بالفعل داشت. هر کسی نمی‌تواند لاف بازیگری زده و روی پرده عریض سینما به خودنمایی بپردازد.
بازیگر توانا باید بتواند با قدرت جادوی هنرش، مخاطب را از خود بی خود کرده و با خویش همراه کند. فقط بازیگرانی توانا و هنرمند هستند که یادشان همواره در خاطر مخاطبان زنده می‌ماند. بسیاری از این هنرمندان از دنیا رفته‌اند، اما آثار و یادشان همچنان باقی است. بی شک، یکی از این هنرمندان توانمند، برت لنکستر بازیگر همیشه مغرور سینماست. وی توانایی‌هایی باطنی و ظاهری را در هم آمیخت و توانست به ستاره‌ای بی افول در آسمان سینمای جهان تبدیل شود. سبک بازیگری لنکستر خاص خود اوست و مشابهی در بین بازیگران دیگر ندارد. استیل مناسب که حاصل ممارست او در ورزش، به خصوص ژیمناستیک است، ویژگی و قدرت خاصی به بازی او داده. در بازی او همیشه یک غرور خاص به چشم می‌آید، غروری که نه از سر رخوت، بلکه از روی لذت بود، لذتی پایان نیافتنی. وی بازی و توانایی خود را باور داشت، برای همین بدون کوچک‌ترین لغرش، هر نقشی را به خوبی ایفا می‌کرد. هیکل ورزیده و دندان‌های سفید و چشم نواز از مشخصه‌های ظاهری برت لنکستر بود که هر مخاطب اصیلی با آن آشنا بود.
وی نوامبر ۱۹۱۳ در محله هارلم شرقی نیویورک متولد و بالیده شد، محله‌ای که به جرم خیزی معروف بود و هست. لنکستر جوان برای بقا مجبور بود تن به دعواهای خیابانی دهد که در آن استاد نیز بود. علاقه به ورزش و کارهای هیجانی او را به سمت آکروباتیک و بندبازی سوق داد. وی پیش از مصدومیت از بندباز‌های یک سیرک بود. برت، ورزشکاری ورزیده بود که از انجام کارهای سخت ابایی نداشت. وی به سینما و بازیگری علاقه خاصی نداشت، اما بعد از پایان دوران خدمت سربازی، برای بازی در یک نمایش به برادوی دعوت شد. این نمایش موفقیت نداشت، اما باعث شد بازی او به چشم یکی از عوامل هالیوود بیاید. او سال ۱۹۴۶ در فیلم «قاتلین» ایفای نقش کرد. این سکوی پرتابی شد برای بازیگر مغرور و تنومند سینما تا به قله شهرت برسد. بعد از بازی در این فیلم، سیل پیشنهادات به سوی او جاری شد. از آن پس به عنوان بازیگر اول در فیلم‌های بسیاری بازی کرد، فیلم‌هایی که هر کدام به نوعی به شهرت او افزوده و توانایی‌اش را به رخ دیگر بازیگران هالیوود و جهان کشیدند. برت لنکستر عاشق بازیگری بود و از آن لذت می‌برد. وی با اینکه بازیگر مطرحی بود و مورد توجه کارگردانان معروف، اما هرگز برای گرفتن دستمزد بالا با هیچ تهیه‌کننده‌ای مجادله نکرد. او برای بازی در فیلم‌های مورد علاقه‌اش دستمزد کمتری نیز دریافت می‌کرد.
این هنرپیشه به یاد ماندنی، روحیه همکاری بسیار بالایی داشت و به کارگردانانی که آثارشان دارای ارزش هنری بود کمک بلاعوض می‌کرد. او فیلم‌های زیادی را نیز تهیه‌کنندگی کرد. کارگردانان مطرحی چون، سیدنی بولاک و جان فرانک هایمر از حمایت و راهنمایی‌های برت لنکستر برخوردار بودند. وی یکی از سردمداران توسعه سینمای مستقل نیز محسوب می‌شود.
لنکستر در طول فعالیت خود با بازیگران بزرگی همبازی بود. یکی از این هنرپیشه‌ها کرک داگلاس بود که از دوستان نزدیکش محسوب می‌شد. لنکستر و داگلاس در ۷ فیلم همبازی بودند. وی در اروپا نیز مورد توجه بود و در چند فیلم اروپایی ایفای نقش کرد. کارگردانان بزرگ اروپا، لوچینو ویسکونتی و برناردو برتولوچی نیز از هنر برت لنکستر در فیلم‌های‌شان بهره بردند. او از معدود بازیگرانی بود که تن به بازی در هر فیلمی نمی‌داد، زیرا مادیات برای او اهمیت چندانی نداشت، خود هنر بازیگری برایش مهم بود. وی حتی پیشنهاد بازی در فیلم عظیم «بن هور» را رد کرد، فیلمی که می‌توانست برایش درآمدی یک میلیون دلاری داشته باشد. برت لنکستر در تمام فیلم‌هایش با جان و دل بازی می‌کرد و هرگز چیزی کم نمی‌گذاشت. وی در ژانرهای مختلفی به ایفای نقش پرداخته است، از وسترن گرفته تا فیلم‌های جنگی و در اکثر این فیلم‌ها از توانایی‌های جسمی خود بهره گرفته است. یکی از معدود فیلم‌هایی که او از این توانایی بهره نگرفته «پرنده باز آلکاتراز» است، فیلمی که در آن نقش یک زندانی عاشق پرندگان را بازی می‌کنند و الحق که به خوبی از پس آن برآمده است.
برت لنکستر پس از چهار بار نامزد دریافت جایزه اسکار شدن، سال ۱۹۶۰ برای بازی در فیلم «المر گرنتری» موفق به دریافت این جایزه شد. علاوه بر اسکار وی جایزه‌های مختلفی را دریافت کرد، از جمله: گلدن گلوب، جایزه انجمن منتقدان سینمای نیویورک، بفتا، جایزه انجمن منتقدان فیلم لوس آنجلس، ولپی و… . برت لنکستر از معدود بازیگران توانایی است که توانست چند دهه همچنان سوپراستار باقی بماند. وی نیز مانند دیگر بازیگران همدوره خود، همانندی پیدا نکرد و نخواهد کرد. برت لنکستر در فیلم‌های زیادی بازی کرد که به عنوان نمونه می‌توان به این فیلم‌ها اشاره کرد: «المر گرنتری»، «بندباز»، «پرنده باز الکاتراز»، «فرودگاه»، «ترن»، «از اینجا تا ابدیت» و «بوی خوش موفقیت». این هنرپیشه اسطوره‌ای سرانجام، ۲۰ اکتبر سال ۱۹۹۴ در لوس آنجلس درگذشت و برای همیشه نام خود را بر تارک تاریخ سینما حک کرد.
برت لنکستر و کرک داگلاس دو دوستی که در ۷ فیلم همبازی بودند
سید رضا اورنگ
