هفته نامه پرشین هفته نامه برای ایرانیان
سالمندی در تمامی جوامع به عنوان یک مسئله مهم مطرح میباشد و موضوعاتی چون سلامت ، تغذیه ، خانواده، رفاه اجتماعی، و… هریک در جای خود سهم مهمی در سلامت سالمندان یک جامعه دارند. یکی از مهمترین فاکتورهای سلامت یک کشور ، سلامت افراد سالمند آن میباشد.از آنجا که بالا رفتن سن مشکلات زیادی را در سیستم اسکلتی ـ عضلانی به وجود می آورد ، مشورت به موقع با متخصصین پزشکی از جمله فیزیوتراپیست میتواند نقش مهمی در زندگی یک فرد سالمند ایفا کند . فیزیوتراپی شاخه ای از علم پزشکی است که هدف از آن استفاده از روش های غیر دارویی برای بهتر کردن کارکرد سیستم حرکتی فرد و رساندن آن به وضعیت قبل از بیماری است.
در سالمندی، معمولا بیماری های ستون فقرات، شکستگی لگن، آرتروز، سکته های مغزی، بیماری پارکینسون و انواع شرایط ناتوان کننده، فرد را درگیر میکند. بر این اساس، ضرورت دارد در سالمندان حداکثر تلاش خود را به کار گیریم تا با کمک و همکاری خانواده و ایجاد انگیزه در فرد سالمند، استقلال حرکتی وی حفظ شود. بی حرکتی به پوکی استخوان، تحلیل عضلات، خشک شدن مفاصل و ناتوانی بیشتر فرد منجر می شود. بنابراین هر گونه عامل محدودکننده حرکت از قبیل درد، نداشتن تعادل، سرگیجه، ناراحتی قلبی و… باید زودتر درمان شود تا باعث کم حرکتی و عوارض بعدی آن نشود.بر مبنای تحقیقات ، تحلیل عضله بعد از چند روز شروع می شود و هر روز در بستر ماندن، یک تا ۵ درصد از قدرت عضله را کاهش می دهد. ایجاد انگیزه در فرد سالمند برای حفظ حرکت و استقلال فردی در انجام فعالیت های روزمره، یکی از بزرگترین چالشها می باشد. فیزیوتراپی نقش زیادی در سلامت سالمندان دارد و میتواند در راه اندازی مجدد بیماران سالمند و توانبخشی حرکتی آنان نقش بسیار موثری ایفا کنند. فیزیوتراپی در سالمندان اهداف مختلفی را دنبال می کند از جمله کاهش درد، افزایش دامنه حرکت ، جلوگیری ازضعیف شدن عضلات ، افزایش قدرت عضلانی و بهبود بالانس.
فیزیوتراپی همچنین در بیماری های ارتوپدی، نورولوژی، روماتوئیدی ، تنفسی و در جهت پیشگیری از ابتلا به ناتوانی های عضلانی-اسکلتی وابسته به سن نقش مهمی دارد.
فیزیوتراپیست با ارزیابی بیمار و بررسی فعالیت های روزمره افراد مسن نقاط ضعف آنها را پیدا کرده و با تکنیک های مختلف در جهت بهبود فعالیت ها تلاش می کند ، سپس با توجه به نیاز سالمند برنامه درمانی را شروع می کند که شامل تمرین های ورزشی ، بالانس ، مانیپولیشن و تکنیک های دستی ، ماساژ ، اولترا سوند و…. همراه است.
یکی از مهمترین راههای درمانی در رشته فیزیوتراپی استفاده از حرکان ورزشی است. تحقیقات بسیاری نشان داده که ورزش در افراد سالخورده با تقویت عضلات و استخوان‌ها، بهبود تعادل و کاهش دردهای آرتروز ، باعث کم کردن پیامدهای جسمی و روانی ناشی از کهولت سن میشود. ورزش به تراکم استخوان ها می‌افزاید، از پوکی آنها پیشگیری میکند و از آنجا که بافت متراکم‌تر در برابر پوکی استخوان مقاومتراست ، به راحتی نمی‌شکند و مقاومت اسکلت بدن در برابر شکستگی‌ها بالا می رود.
انجام تمرینات ورزشی گرم‌كننده، استقامتی، انعطاف پذیری، تمرینات حفظ تعادل ، تمرینات قدرتی و نیز تمرینات انقباضی برای سالمندان مفید است. تمرینات گرم‌كننده، شامل نرمش‌های ساده كششی هستند كه با انجام آن بدن فرد سالمند برا ی انجام سایر تمرینات آماده میشود و این تمرینات بایستی به شكلی اجرا شود كه منجر به كم آوردن نفس نشود.
تمرینات استقامتی مثل پیاده‌روی، دویدن، دوچرخه سواری، شنا و كوهنوردی سبب میشود تا تعداد ضربان قلب و تنفس افزایش یافته، مصرف اكسیژن به حداكثر برسد و در نتیجه كارایی قلب، ریه‌ها و سیستم گردش خون افزایش می‌یابد. محققان آمریکایی دریافتند که به ازای هر دو دقیقه ورزش کردن احتمال مرگ و میر تا ۱۰ درصد کاهش پیدا میکند..
پیاده‌روی یکی دیگر از تمریناتی است که در نهایت سادگی فواید بی شماری دارد. پیاده روی آرام در خارج از منزل، علاوه بر اثرات بسیار مطلوب جسمانی،سبب جلوگیری از افسردگی و انزواطلبی فرد سالمند میشود.سالمندان لازم است در هنگام پیاده‌روی، باكفش و لباس راحت، پیاده‌روی را با سرعت كم شروع كنند ، به تدریح بر سرعت افزوده و بر مبنای توانایی خود از نیم ساعت تا ۴۵ دفیفه در روز و حدود ۵ بار در هفته این ورزش را تکرار کنند.
تحقیقات نشان داده است: پیاده روی روزانه خطر مرگ و میر را بویژه در سالمندان تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهد. کار‌شناسان توصیه می‌کنند افرادی که خواهان کاهش روند پیری و حس کردن جوانی در سالمندی و در دهه ۷۰ زندگی خود هستند، سعی کنند هر روز پیاده روی سریع داشته باشند .آنها بر این باورند که راه رفتن و پیاده روی سریع میتواند باعث دفع بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی، دیابت، افزایش وزن و افسردگی در سالمندان شود. کار‌شناسان فعالیت‌های هوازی را مثل شنا و دوچرخه برای افزایش حجم ریه و اکسیژن رسانی به بافت‌ها بسیار مفید می‌دانند.
در تحقیقی دیگردانشمندان دانشگاه کلرادو پیاده روی حداقل به میزان ۳ بار در هفته به مدت ۳۰ دقیقه را در طی ۶ ماه برای دستیابی به سلامت پایدار در دوران سالمندی معرفی کرده‌اند.بنا بر موارد یاد شده لازم است که همه افراد جامعه خصوصا سالمندان ورزش را سرلوحه فعالیت های روزانه خود قرار داده تا از زندگی خوبی برخوردار شوند . حتی افرادی که از بیماری رنج می برند نیز می توانند با انجام ورزش های دایم و مرتب از وخیم تر شدن آن بیماریها حلوگیری کنند.
در این راستا نقش فیزیوتراپیست در حلوگیری و ریکاوری و درمان بسیار حایز اهمیت می باشد و حتی اگر بعضی بیماریها به بهبودی کامل نینجامند باز هم با کمک فیزیوتراپ میشود با کمترین مشکلات و عوارض حانبی با بیماری مبارزه کرد.در هفته های آینده بحث حرکت و سلامتی را با گزارش های کارشناسی و استفاده از نظریات یک فیزیوتراپیست ادامه میدهیم.
ایران توحدی
