هفته نامه پرشین هفته نامه برای ایرانیان
چه چیزی باعث می‌شود افراد متواضعانه رفتار کنند، به دیگران کمک کنند و فداکاری‌های شخصی انجام دهند؟
سایت استنفورد بیزینس هر سه ماه یک بار ستونی را به قسمتی از یک تحقیق علمی اختصاص می‌دهد که رویکردی را در مورد انگیزه افراد برای درگیر شدن با مفهومی ارائه می‌کند که روانشناسان آن را «رفتار جامعه‌یار» می‌نامند؛ رفتارهایی مانند مشارکت در امور خیریه، خریدن هدیه و کارهای داوطلبانه و غیره. به طور خلاصه، این ستون کار بهترین محققان را در مورد اینکه چه چیزی افراد را تشویق می‌کند که کاری را از طرف شخصی دیگر انجام دهند، مورد بررسی قرار می‌دهد.
در این ستون، این ایده را بررسی کرده‌ایم که بسیاری از روش‌های پول خرج کردن ما در واقع اقدامات جامعه‌یار است و در حقیقت، هزینه‌های جامعه‌یار بیشتر از هزینه‌های شخصی به ما احساس خوشحالی می‌دهد. الیزابت دان و مایکل نورتون در کتاب جدید خود به نام «پول شاد: علم هزینه کردن هوشمندانه‌تر»، شواهد این موضوع را مورد بحث قرار داده‌اند. این دانشمندان علوم رفتاری نشان می‌دهند که با دنبال کردن مجموعه اصولی مانند پول خرج کردن برای دیگران به جای خودتان، می‌توانید از پول داشتن خود احساس بهتری داشته باشید. به علاوه، آنها نشان می‌دهند که این اصول می‌تواند نه فقط از سوی افراد، بلکه توسط شرکت‌هایی که می‌خواهند کارمندان شادتری داشته باشند و مصولات راضی‌کننده‌تری تولید کنند، دنبال شود. به گفته دان و نورتون، تحقیقات اخیر در مورد شادی نشان می‌دهد که راضی‌کننده‌ترین روش استفاده از پول، پول خرج کردن برای دیگران است. این سرمایه‌گذاری اشکال نامحدودی دارد، از کمک به یک خیریه که به افراد بیگانه در کشوری دور کمک می‌کند گرفته تا خرید غذا برای فقرا و غیره.
بیل گیتس و وارن بافت، دو تن از ثروتمندترین افراد دنیا، نمونه‌های این موضوع هستند. در یکی از روزهای مارس ۲۰۱۰، این دو در میز شامی برنامه‌ای را طرح‌ریزی کردند. آنها می‌خواستند از میلیاردرهای آمریکایی بخواهند که بخش اعظمی از ثروتشان را صرف کارهای خیریه کنند. خود بافت تصمیم گرفت ۹۹ درصد ثروتش را اهدا کند و در این باره می‌گوید «هیچ گاه آنقدر احساس شادمانی نداشتم.»
دان و نورتون نشان می‌دهند که ما چگونه می‌توانیم از این مثال، صرف نظر از اندازه حساب بانکی آنها، درس بگیریم. تحقیقاتی که نشان داده بود افراد از هزینه کردن برای دیگران احساس بهتری خواهند داشت، بر حسب فقیر یا ثروتمند بودن کشورها و نیز سطح درآمد، فرقی نداشت. نویسندگان کتاب، نشان داده‌اند که این پدیده چگونه در محدوده گسترده‌ای از شرایط تعمیم داده می‌شود؛ از دانشجوی یک کالج کانادایی که هدیه‌ای برای افراد خانواده خود می‌خرد گرفته تا زنی اوگاندایی که یک داروی درمان مالاریا را برای دوست خود خریداری می‌کند.
پول خرج کردن برای دیگران باعث می‌شود افراد احساس سالم‌تر بودن و ثروتمندتر بودن داشته باشند، حتی اگر خودتان برای رسیدن به این مزایا کمی دست تنگ‌تر شوید. یک تحقیق دیگر نشان می‌دهد که حتی کمکی به اندازه یک دلار می‌تواند باعث شود احساس هیجان بیشتری داشته باشید.
دان و نورتون در بحث دیگری عنوان می‌کنند که کسب‌وکارهایی مانند شرکت پپسی و گوگل و موسسات غیرانتفاعی مانند
DonorsChoose.org، چگونه با تشویق خیرین، مشتریان و کارمندان برای سرمایه‌گذاری روی دیگران، از این مزایا بهره‌برداری می‌کنند. مثلا وقتی پپسی تبلیغات خود در مسابقات سوپربول در سال ۲۰۱۰ را تغییر داد و شروع به حمایت از موسسات خیریه کرد، توانست توجه بیشتری را به خود جلب کند.
آیا این اصل نوع‌دوستانه می‌تواند به یکی از حوزه‌های جنجال‌برانگیز – یعنی پرداخت مالیات، نسبت داده شود؟ آن‌طور که واضح است، کشورهایی که توزیع درآمد در آنها مساوی‌‌تر است، شادتر هستند. و مردم کشورهایی که مالیات آنها تصاعدی‌تر است (مثل سوئد و ژاپن) نسبت به کشورهایی که در آنها مالیات تصاعدی کم‌تر اجرا می‌شود، (مثل ایتالیا و سنگاپور) رضایت بیشتری دارند. مطالعه‌ای نشان می‌دهد مردم وقتی می‌دانند پولی که می‌پردازند دقیقا در کجا صرف می‌شود، نسبت به پرداخت مالیات احساس خوشحالی بیشتری دارند. بنابراین دان و نورتون پیشنهاد می‌کنند که اگر پرداخت مالیات احساس مشارکت در کارهای خیریه را به فرد القا کند، مردم با میل بیشتری آن را پرداخت خواهند کرد.
محققان به طور متقاعدکننده‌ای پیشنهاد می‌کنند که تمایل به لذت‌جویی از پول خرج کردن برای دیگران عنصری اساسی در ماهیت انسان است. بنابراین، کمک مالی به موسسات خیریه، دوستان و همکاران و حتی به کشورمان، ابزار سودبخشی جهت افزایش رفاه و توسعه زندگی ما است.
