پیشگویی زود هنگام 

چه فیلم‌ها و چه کسانی آمادگی دریافت مجسمه طلا را دارند؟

پرویز نوری

 آکادمی اسکار در فوریه گذشته و انتخاب بهترین‌های سال، مرزها را شکست. فیلمی مثل «بچگی»- که ۱۲ سال ساخت آن به طول انجامیده بود- توفیق کسب کرد. هم چنین فیلم دیگری با درهم شکستن تکنیک‌های همیشگی مانند «مرد پرنده» توانست بهترین فیلم سال شناخته شود. از این زاویه اسکار ۲۰۱۴ را باید چالشی در سینمای قرن ۲۱ به حساب آورد.

هیچ بازیگر سیاه پوستی جزو نامزدها نبود و فقط یک بازیگر زن که قبلاً نامزد شده بود در یکی از نامزدهای بهترین فیلم حضور داشت. باید گفت با تأسف سال خوشایندی برای زنان نبود. از ۸۷ فیلمی که در طول زمان‌ها اسکار بهترین را گرفته‌اند تنها در ۱۳ فیلم نقش شخصیت اصلی داستان را یک زن بازی کرده است.

با این حال امسال- برخلاف گذشته- با امید آغاز گشته است و فیلم‌های فصل پاییز نوید می‌دهد شاهد تبعیض رنگ در بین بازیگران نیستیم. به عنوان بهترین فیلم می‌توان شش فیلم را نام برد که نقش اصلی را در آن‌ها زنان به عهده گرفته‌اند و در پنج فیلم دیگر هم شخصیت مهم در داستان یک زن است. تا این لحظه یکی از شاخص‌ترین فیلم‌های سال «کارول» (carol) است درباره یک قصه عشقی که در دهه ۱۹۵۰ می‌گذرد. ماجرای شگفت میان یک زن متأهل (کیت بلنشت) با صندوقدار یک فروشگاه (رونی مارا)، فیلم در جشنواره گذشته کن با تحسین بسیار رو به رو شد و رونی مارا جایزه بهترین بازیگر را از آن خود کرد. اما فیلم «کارول» تنها نیست و باید با ۱۲ فیلم دیگر رقابت کند. یکی از این فیلم‌ها «دختر دانمارکی» (The Danish Girl) است به کارگردانی تام هوپر (سازنده «سخنرانی پادشاه») که در آن ادی ردمین- برنده اسکار سال قبل- نقش “لی لی الب” را به عهده دارد. هنرمندی متعلق به دهه ۱۹۲۰ که معتقد است اولین کسی است که تغییر جنسیت داده است. به عنوان بهترین بازیگر احتمالاً شانس ساندرا بولاک- که سابق بر این برای فیلم «نقطه کور» اسکار برد- به خاطر بازی در فیلم «نشان ما بحران است» بیش‌تر است.

البته این بازیگر رقبای زیادی در راه دارد. در فیلم «مالکیت مطلق» دو بازیگر الن پیج و جولین مور-  برنده اسکار سال قبل- بازی‌هایی استثنایی ارایه داده‌اند. به جز آن‌ها برای بازی در فیلم «هوادار حق رأی زنان» کری مالیگان و مریل استریپ مسلماً موقعیت خوبی در بین نامزدها پیدا خواهند کرد. اما یکی از خوش شانس‌ترین فیلم‌های سال قاعدتاً باید اثر آخر دیوید.اُ.راسل «جوی» (Joy) باشد. فیلمساز صاحب سبکی که سه فیلم قبلی‌اش («مشت زن»، «دفترچه امیدبخش» و «کلاهبرداری آمریکایی») جزو نامزدهای بهترین فیلم سال بوده‌اند. این سومین فیلمی است که راسل با بازیگر برنده اسکار جنیفر لارنس همکاری کرده است. «جوی» قصه چند دهه از زندگی زنی مبتکر است.

فیلم پُر سروصدای بعدی دلهره‌ای مربوط به قاچاق موادمخدر به اسم «سیکاریو» (Sicario) به معنای «آدمکش مزدور»، است ساخته دنیس ولینو- که فیلم جذاب «زندانیان» را کارگردانی کرده بود- بر مبنای ماجرای یک مأمور اف بی آی (امیلی بلانت) که درگیر دو قاچاقچی (بنیسیو دل تورو و جاش برولین) است.

به لیست بهترین‌های امسال باید تازه‌ترین فیلم الخاندرو ایناریتو «خونخواهی» (The Revenant) را افزود. که در آن لیوناردو دی کاپریو به نقش شکارچی «هیوگلاس» در قرن ۱۹ ظاهر می‌شود. ایناریتو که در اسکارهای ۲۰۱۵ موفق شد برای فیلم «مرد پرنده» بهترین کارگردان شناخته شود، این بار هم اثری با تکنیک خارق العاده ساخته است. هم چنین در بین آثار قابل توجه بایستی از آخرین فیلم کوئنتین تارانتینو «هشت نفرت انگیز» (The Hateful Eight) نام برد. وسترنی درباره هفت مرد خشمگین (از جمله ساموئل ال جکسن، کرت راسل و تیم راث) که در اتاقی گرفتار یک زن یاغی (جنیفر جیسن لی) شده‌اند و باید انتظار بکشند کدام یک موفق می‌شوند زنده بیرون بیایند.

در همین مایه‌های خشونتی درباره زندگی دوگانه یک مأمور اف بی آی و یک آدمکش «وایتی بولجر»- که نقش او به وسیله جانی دپ بازی می‌شود- موسوم به «جرم سیاه» (Black Mass) به یقین توجه‌ها را به خود معطوف خواهد کرد. اگر فیلم‌های لبریز از خون و گلوله‌ را نادیده بگیریم، به آثار هوشمندانه هم می‌توان برخورد. مثلاً دنی بویل (سازنده «زاغه نشین میلیونر») با بهره‌گیری از بازیگر مایکل فاسبندر به قالب پدید آورنده «اپل» یعنی «استیو جابز» می‌رود. همین طور استیون اسپیلبرگ با تام هنکس سراغ ماجراهای جاسوسی جنگ سرد می‌رود با فیلمی به نام «پل جاسوسان». و ریدلی اسکات می‌خواهد با فیلم تخیلی‌اش «مریخی» مت دیمن را از آن سیاره نجات دهد. به هر حال تا این جای سال تنوع زیادی در بین فیلم‌ها دیده می‌شود با داستان‌هایی عاشقانه با نیروی قدرتمند ذهن بشر و قدرت تخریب خشونت… و فیلم‌های دیگری که در فصل پاییز و زمستان بر پرده‌ها خواهد نشست.