سومین اجلاس سران کشورهای صادرکننده گاز با حضور رؤسای جمهور و نخستوزیران ۹ کشور در تهران برگزار شد. رؤسای جمهور روسیه، بولیوی، ونزوئلا، عراق، ترکمنستان، نیجریه، گینه استوائی و نخستوزیر الجزایر در این نشست شرکت کردند. این اولینبار است که ایران میزبان اجلاس سران این مجمع است، درحالیکه اجلاس وزرای این مجمع برای سومینبار در ایران برگزار شده بود. رؤسایجمهور و نخستوزیران هنگام ورود از درِ اصلی مورد استقبال حسن روحانی، رئیسجمهور ایران قرار گرفتند. ولادیمیر پوتین بعد از دیدار با رهبر ایران، بهعنوان آخرین رئیس دولت به ساختمان اجلاس رفت و روحانی بههمراه او برای آغاز اجلاس وارد سالن اصلی برگزاری نشست شد. اجلاس این دوره با حضور ۱۷ کشور عضو مجمع گازی (شامل ۱۲ کشور عضو اصلی و پنج کشور عضو ناظر) یکم و دوم آذر در سه سطح کارشناسان ارشد، وزرای خارجه و سران کشورها برگزار شد.
روحانی: افزایش تولید گاز ایران به ١٠٠٠ میلیون مترمکعب تا ٢ سال آینده
حجتالاسلام حسن روحانی، رئیسجمهور، عصر (دوشنبه) در اجلاس سران کشورهای صادرکننده گاز گفت: بدون شک اجلاس مجمع صادرکنندگان گاز اوپک یکی از مهمترین رویدادهای مربوط به انرژی، بهویژه صنعت گاز محسوب میشود و هدف از این اجلاس، یافتن راهکارهایی برای حمایت از منافع کشورهای مجمع و توسعه آنها در زمینههای مختلف از جمله اکتشاف، تولید گاز، هماهنگی سیاستها در ترکیب انرژی مصرفی جهان و ارتقای جایگاه مجمع است و امیدوارم این اجلاس فرصتی برای بحث و تبادلنظر فراهم کند. روحانی گفت: با وجود فرصت استفاده از انرژی فسیلی، بهرهبرداری ناپایدار از این انرژی باعث برخی آسیبهای اجتماعی شده و ما را با مسئله خطیر حفظ محیط زیست روبهرو کرده است. باید از انرژی در قالب توسعه پایدار استفاده شود. وی گفت: خوشبختانه در اجلاس سران توسعه پایدار ملل متحد در نیویورک، اهداف ۱۷گانه توسعه پایدار تصویب شد و انرژی بهعنوان یکی از چالشهای بینالمللی مورد توجه قرار گرفت. روحانی همچنین تأکید کرد: تولید گاز ایران تا دو سال آینده به هزار میلیون متر مکعب در روز خواهد رسید. به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دولت، رئیسجمهور گفت: افزایش تجارت گاز طبیعی باعث افزایش همبستگی میان جوامع شده است و به ثبات، امنیت و یکپارچگی در عرصه بینالمللی کشورها کمک میکند. وی گفت: بازارهای انرژی پدیدهای ماهیتا پویاست و بازار گاز طبیعی از این موضوع مستثنی نیست. این تحرک هم از طریق پیشرفت فناوریها و نوآوریهای عرضه گاز مانند افزایش تولید گازهای متعارف، شیل گاز و تولید سوختهای جایگزین و هم از جانب تغییرات تقاضا مانند نوآوریها در استفاده از گاز طبیعی در تولید برق، حملونقل، صنایع پتروشیمی و… انجام میشود و به همین دلیل ارتقای جایگاه مجمع صادرکنندگان گاز در بازارهای انرژی مستلزم ایجاد نگاهی فراگیرتر از گذشته به موضوع است تا مجمع نقشه راه آیندهاش را به درستی تنظیم کرده و زمینه را برای افزایش نقش خود در تأمین امنیت انرژی جهانی فراهم کند. وی افزود: همکاریهای سازمانیافته و مبتنی بر تفاهم کشورهای تولیدکننده گاز در بازارهای منطقهای از ارکان تعامل بلندمدت کشورهای عضو محسوب میشود و میتواند موجبات بهرهگیری اقتصادی و بهینهسازی انتفاع از منابع محدود و تجدیدناپذیر را فراهم کند. وی گفت: درحالحاضر حدود ۷۰ درصد ترکیب انرژی ایران را گاز تشکیل میدهد و حدود ۹۰ درصد خانوارهای شهری و روستایی ایران به شبکه سراسری توزیع گاز دسترسی دارند. رئیسجمهور با اشاره به توافق هستهای میان ایران و ١+٥ اظهار کرد: تداوم افزایش سریع ظرفیتهای تولید گاز ایران در دو سال گذشته، این امکان را به ایران میدهد که صادرات گاز را به کشورهای همسایه از طریق خط لوله و سایر نقاط دنیا از طریق «الانجی» افزایش دهد. روحانی با اعلام حمایت دولت از سرمایهگذاریهای بینالمللی در صنعت نفت و گاز، اظهار کرد: چارچوب قراردادهای نفتی و گازی جدید ایران، زمینه جذابی را برای سرمایهگذاری در صنعت نفت و گاز ایران فراهم میکند. روحانی با تأکید بر اینکه لازم است به موضوع انرژی در قالب توسعه پایدار، توجه شود، گفت: به همین دلیل پیشنهاد کردهایم، در پیامی از این اجلاس، به کنفرانسِ کاپ ۲۱ که درصدد دسترسی به توافقی بینالمللی در مسائل و سیاستهای مربوط به تغییر اقلیم است و در هفته آینده در پاریس برگزار خواهد شد، مراتب آمادگی و علاقه مجمع کشورهای صادرکننده گاز را برای همکاری و هماهنگی سیاستهای اعضای مجمع با توافقهای بینالمللی در مسائل محیط زیست اعلام کنیم. وی همچنین در پایان، پیوستن جمهوری آذربایجان را به مجمع بهعنوان هفتمین عضو ناظر کشورهای صادرکننده گاز و نوزدهمین عضو خانواده مجمع صادرکنندگان گاز تبریک گفت.
عادلی: مجمع گاز نیاز اصلی جهان را تأمین خواهد کرد
دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز با بیان اینکه شاهد نقش گستردهتر گاز در سبد انرژی جهان هستیم، گفت: مجمع کشورهای صادرکننده گاز نیاز اصلی جهان به این سوخت را تأمین خواهد کرد. محمدحسین عادلی در این اجلاس ابراز امیدواری کرد که بتوانیم به همه اهداف تعیینشده دست پیدا کنیم. وی افزود: جی.ای.سی.اف از تمام تلاش خود در فرایند تولید گاز استفاده میکند. دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز با برشماری اقدامات انجام شده در جی.ای.سی.اف گفت: مجمع کشورهای صادرکننده گاز میتواند اعتبار و وجهه خود را دوچندان کند. عادلی با بیان اینکه کلید موفقیت در گسترش همکاریها نهفته است، ادامه داد: جی.ای.سی.اف با چالشهای مختلفی مواجه و بازار گاز نیز تحولات و تغییراتی را تجربه کرده است. باوجود این تحولات، یک نکته آشکار است که گاز از منابع قابل اتکا و سازگار با محیط زیست بهشمار میرود و این انرژی در آینده به شکل بهتری استفاده میشود و در دسترس همگان قرار خواهد گرفت. دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز ادامه داد: براین اساس، شاهد نقش مهمتر گاز طبیعی در سراسر جهان خواهیم بود و جی.ای.سی.اف تأمینکننده درازمدتی محسوب میشود و عمده این نیاز را تأمین خواهد کرد.عادلی ادامه داد: وضعیت امروز بازارهای گاز ما را مجبور میکند مجمعی داشته باشیم تا در آن به هماهنگی بیشتر مواضع خود بپردازیم و به مصاف این چالشها برویم.
پوتین: عرضه ۶۰ میلیون تن الانجی به بازار
رئیسجمهور روسیه نیز به نمایندگی از کشورش با تشریح برنامه بزرگ گازی این کشور، از افزایش تولید گاز روسیه به ۸۵۵ میلیارد مترمکعب خبر داد و گفت: روسیه بهزودی ۶۰ میلیون تن الانجی به بازار عرضه میکند. ولادیمیر پوتین در سومین اجلاس مجمع کشورهای صادرکننده گاز در تهران با بیان اینکه همکاری بین تولیدکنندگان و مصرفکنندگان گاز، مهمترین عامل توسعه پایدار در بازار جهانی است، گفت: روسیه سرمایهگذاریهای عظیم در حوزههای اکتشاف، تولید، پالایش، انتقال و حملونقل گاز را در دستور کار قرار داده است. پوتین با اعلام اینکه تقاضا برای مصرف گاز در سبد انرژی جهان بهصورت سالانه در حال افزایش است، بیان کرد: براساس برآوردهای انجامشده پیشبینی میشود تا سال ۲۰۴۰ میلادی میزان تقاضا برای گاز طبیعی در سبد جهانی انرژی به ۳۲ درصد افزایش یابد. رئیسجمهور روسیه با یادآوری اینکه در سال ۲۰۱۴ میلادی میزان تقاضا برای مصرف گاز طبیعی در بازار جهانی حدود ٣,٦ تریلیون مترمکعب بوده است، تبیین کرد: این در حالی است که تا سال ۲۰۴۰ میلادی، تا سقف پنج تریلیون مترمکعب در سال افزایش مییابد. پوتین با بیان اینکه بهرهبرداری از طرحهای جدید تولید و ایجاد زیرساختهای انتقال گاز و فراهمکردن مسیرهای امن برای صادرات گاز از طریق الانجی در دستور کار روسیه قرار گرفته است، تأکید کرد: تلاش میکنیم تا ریسک سرمایهگذاری در صنایع گاز بهویژه صنعت گاز روسیه را کاهش دهیم. وی در ادامه با تأکید بر اینکه تأمین امنیت، عرضه گاز و سرمایهگذاری در صنایع گاز جهان بر عهده تمامی مصرفکنندگان و تولیدکنندگان است، گفت: حتی مصرفکنندگان هم برای تضمین امنیت سبد انرژی باید در صنایع گاز کشورها سرمایهگذاری کنند. این مقام ارشد روس با بیان اینکه سال گذشته بورس گاز روسیه در شهر سنپترزبورگ راهاندازی شد، تأکید کرد: پیشبینی میشود سالانه حدود ۳۵ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی از طریق بورس سنپترزبورگ فروخته شود که این هشت درصد از کل فروش گاز روسیه را تشکیل میدهد. درصدد هستیم بورس گاز را با همکاری کشورهای عضو مجمع فعال کنیم. پوتین با بیان اینکه روسیه به دنبال امضای قراردادهای بلندمدت خریدوفروش گاز طبیعی با کشورهای مختلف جهان است، تصریح کرد: تا سال ۲۰۲۵ میلادی، پروژه بزرگ و ملی انرژی روسیه به بهرهبرداری میرسد و پیشبینی میکنیم ظرفیت تولید سالانه گاز روسیه به ۸۵۵ میلیارد مترمکعب افزایش یابد. رئیسجمهور روسیه با بیان اینکه بهزودی تجارت گاز روسیه به ۱۲۸میلیارد مترمکعب در سال افزایش مییابد، اظهار کرد: علاوه بر این قصد داریم ظرفیت تولید الانجی روسیه را در سال به ۶۰ میلیون تن افزایش دهیم؛ این کار را هم از سمت شرق و هم غرب آغاز کنیم که دراینصورت ۱۳ درصد از بازار گاز الانجی جهان در اختیار روسیه خواهد بود.
پیشنهاد مورالس برای برگزاری اجلاس دور چهارم در بولیوی
رئیسجمهور بولیوی نیز در این اجلاس، برگزاری دور بعدی اجلاس در بولیوی را پیشنهاد داد. اوو مورالس، رئیسجمهور بولیوی، همچنین گفت: در سفر گذشته که به ایران داشتم، گروههای فشار تهدیدم کردند که صلاح نیست به ایران بروید و با رئیسجمهور ایران نشست داشته باشید. علت این کار این بود که آمریکا فشار زیادی به آنها و ما وارد میکرد، اما خوشحال هستیم که آن شرایط سخت گذشته است. وی با بیان اینکه باوجود تلاش استکبار جهانی و استعمارگران مفتخر هستیم که بگوییم مالک منابع طبیعی خدادادی خودمان هستیم، خاطرنشان کرد: متأسفانه خاطرات بسیار بدی از استعمار در تاریخ بولیوی وجود دارد اما مفتخریم که بگوییم امروز در دنیای دیگری زندگی میکنیم و دنیای تسلط استعمارگران به پایان رسیده و میتوانیم دانستهها و تجربیاتمان را مبادله کنیم.مورالس اظهار کرد: بهیمن مبارزه ملت بولیوی توانستیم حق حاکمیت بر منابع طبیعی را به دست آورده و شاهد جذب سرمایهگذاری خارجی در بولیوی باشیم. امروز شرکای خوبی داریم و تلاش کردهایم شرکایی که با آنها یک رابطه منصفانه وجود دارد را افزایش دهیم و تاریخ حقیر کشورمان را فراموش کنیم چراکه بولیوی زمانی ضعیفترین کشور آمریکایجنوبی و دومین کشور فقیر کل قاره آمریکا بود.
بوهاری: ما در منطقه آفریقا در صادرات گاز نقش رهبری داریم
رئیسجمهور نیجریه نیز با ایراد سخنانی در این اجلاس، کشورش را یکی از پنج کشور بزرگ صادرکننده گاز عنوان کرد و گفت: بهدنبال این هستیم که این مسئله را افزایش دهیم. ما در منطقه آفریقا در این زمینه نقش رهبری را داریم. محمد بوهاری با بیان اینکه مشکلات زیادی در مورد انرژی و عرضه گاز طبیعی در دنیا وجود دارد، گفت: امروز با پیشرفت مجمع صادرکنندگان گاز جهان توانستهایم امنیت و ثبات بیشتری را در عرصه گاز طبیعی در بازارهای جهانی داشته باشیم. بوهاری افزود: گاز طبیعی اهمیت فزایندهای در توسعه پایدار پیدا کرده است و دلیل آن این است که در زمینه حفاظت از محیطزیست و عرضه آسان، تأثیرگذار است. رئیسجمهور نیجریه خاطرنشان کرد: ما هماکنون ۱۸۰ میلیونمترمکعب گاز داریم که در مقایسه با ذخایر نفت ما بسیار بیشتر است. نیجریه بهدنبال توسعه میدانهای گازی و استخراج آن است. رئیسجمهور نیجریه با تأکید بر نقش انکارناپذیر گاز طبیعی در توسعه پایدار گفت: ثبات بازارهای انرژی و مالی به سرمایهگذاری و پروژههایی در اینباره مربوط است و در این زمینه GECF در برقراری امنیت انرژی نقش اساسی دارد. بوهاری در پایان گفت: امیدوارم بتوانیم اهداف گازی خود را توسعه دهیم و نیجریه به اهداف این مجمع پایبند است.
معصوم: تفاهم در تعیین قیمت گاز
رئیسجمهور عراق با بیان اینکه عراق منابع گازی عظیمی در اختیار دارد، گفت: عراق میتواند به عنوان معبر ترانزیتی گاز در منطقه عمل کند. فؤاد معصوم ادامه داد: منابع انرژی در انواع مختلف خود، که کشورهای ما بهطور غنی از آن بهرهمند است، یکی از عواملی است که استعمار سعی کند بر ما مسلط شود، همچنین برخی از ناپیوستگیها و جنگها به همین دلیل است و امیدواریم این انرژی، عامل قدرت و وحدت در زمینه خدمت به ملتهای ما و ملتهای جهان باشد.رئیسجمهوری عراق خواستار تفاهم کشورهای صادرکننده گاز در تعیین قیمت گاز شد و گفت: این تفاهم به ثبات بازارهای جهانی گاز منجر میشود. رئیسجمهور عراق تصریح کرد: ما به شکل مستمر برای ایجاد لولههای گاز و همچنین مخازن پمپاژ مهم برای انجام پروژهها با جمهوری اسلامی همکاری داریم و یک پروژه در استان نینوای عراق انجام دادیم و یک پروژه دیگر نیز در بصره در نظر داریم که موردتوافق قرار گرفت، همچنین مذاکرات با کویت و اردن در زمینه همکاریهای گازی ادامه دارد.
محمداف: تأمین انرژی از طریق گاز بیشازپیش احساس میشود
رئیسجمهور ترکمنستان نیز در ادامه گفت: اوضاع کنونی انرژی در دنیا بهخصوص در بخش گاز، ضرورت تأمین انرژی را از طریق این منبع طبیعی بیشتر کرده است. قربان قلیبردی محمداف افزود: در شرایط کنونی، ضرورت انجام اقدامات مؤثر برای رسیدن به منافع مشترک بین کشورهای صادرکننده گاز وجود دارد. وی ادامه داد: در اوضاع کنونی که نیاز به تأمین انرژی در جهان از طریق گاز طبیعی بیشازپیش احساس میشود، به اقدامات ضروری در زمینه رسیدن به منافع مشترک کشورهای صادرکننده گاز نیاز است و تدوین قوانین شفاف بینالمللی در این زمینه اهمیت فراوانی یافته است.ابتکارات و پیشنهادات ترکمنستان درباره ضمانت تأمین اعتبار و امنیت صادرات از پشتیبانی فراوانی در بین کشورهای مشترکالمنافع برخوردار بوده و درحالحاضر نیز سازمان ملل مشغول تدوین اسناد جدید حقوقی برای رسیدن به یک قانون دقیق دراینباره است. محمداف به پروژه ساخت خط لوله گاز مشترک بین کشورهای ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند اشاره کرد و گفت: همکاران و شرکای ما در اروپا و آسیا برای عملیکردن این طرح از ما بهخوبی حمایت کردهاند و این نشاندهنده اهمیت این پروژه در بین کشورهای مشترکالمنافع است.
استقبال ونزوئلا از تعیین قیمت گاز در چارچوب اوپک گازی
رئیسجمهور ونزوئلا نیز گفت: ما از تعیین قیمت گاز در چارچوب اوپک گازی استقبال میکنیم. نیکولاس مادورو افزود: ونزوئلا براساس انقلابی که انجام شد توانست صاحب و مالک منابع طبیعی خود شود. قبل از انقلاب بولیواری در ونزوئلا و دیگر کشورهای آمریکایلاتین شرکتهای چندملیتی به طور کامل منابع ما را در چنگ خود داشتند اما درحالحاضر در چارچوب این مالکیت ما صاحب ذخایر گاز هستیم و بهعنوان پنجمین کشور صاحب منابع گازی شناخته میشویم. وی همچنین از پیشنهاد بولیوی برای برگزاری چهارمین اجلاس اوپک گازی در این کشور استقبال کرد.
سلال: تأمین امنیت بازار گاز توسط تولیدکنندگان و مصرفکنندگان
نخستوزیر الجزایر نیز با اشاره به عقد قراردادهای بلندمدت در بازار گاز گفت: تأمین امنیت در بازار گاز باید بین تولیدکنندگان و مصرفکنندگان تقسیم شود. عبدالمالک سلال، نخستوزیر الجزایر در سومین اجلاس مجمع کشورهای صادرکننده گاز در تهران با اشاره به اینکه الجزایر نسبت به توافق اخیر ایران و شش کشور جهان، خرسند است، گفت: درحالحاضر شاهد تحولات گستردهای در بازار نفت هستیم، به طوری که موازنه بین عرضه و تقاضا بههم خورده است و باید این موازنه بازگردد. باید تولید بیش از حدی نباشد که تقاضا تحتتأثیر قرار گیرد و در پی آن قیمتها کاهش پیدا کند، به همین دلیل، باید یک توافق کلی در مورد نفت نیز صورت بگیرد.
البدری: تأمین نیاز انرژی جهان ١٠ تریلیوندلار سرمایه میخواهد
دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) نیز در این اجلاس با تأکید بر اینکه باوجود توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، نفت و گاز همچنان ٥٠ درصد نیاز انرژی جهان را تأمین خواهند کرد، گفت: تأمین نیاز انرژی جهان تا ٢٥ سال آینده ١٠ تریلیوندلار سرمایه میخواهد. عبدالله سالم البدری با بیان اینكه بسیاری از کشورها هنوز برق ندارند و تا سال ٢٠٤٠ به انرژیهای جدید نیاز پیدا خواهند کرد، تصریح کرد: نفت و گاز همچنان در کنار هم ٥٠ درصد نیاز انرژی جهان را تأمین خواهند کرد و تقاضای جهانی به ١١٠ میلیون بشکه تا سال ٢٠٤٠ افزایش مییابد که این امر نیازمند سرمایهگذاری ١٠ تریلیوندلار تا آن زمان خواهد بود.