هفته نامه پرشین هفته نامه برای ایرانیان
اوپک
قیمت نفت در چند ماه گذشته، پس از یك كاهش شدید و بی‌سابقه، در ماه آوریل به یك ثبات نسبی رسید و تا ماه ژوئن در حدود 60 دلار در هر بشكه باقی ماند. با این حال در ماه ژوئیه، عوامل مختلفی باعث كاهش بیشتر قیمت نفت در بازار شدند؛ به‌طوری‌كه بهای هر بشكه نفت خام شاخص وست‌تگزاس اینترمدیت به سطح 45 دلار در هر بشكه نزدیك شد. به‌دنبال این كاهش قیمت‌ها، قیمت نفت در بازارهای آتی نیز به دلیل عرضه مازاد و عدم تقاضای چشمگیر برای آن با كاهش روبه‌رو شد.
بحران مالی یونان و سقوط بازار بورس چین، به همراه توافق هسته‌ای ایران با گروه 1+5 از جمله عوامل موثر بر کاهش قیمت نفت در بازار در ماه ژوئیه بودند.
عرضه جهانی نفت
اطلاعات اولیه نشان می‌دهد عرضه جهانی نفت در ماه ژوئیه با 230 هزار بشكه افزایش به 94.9 میلیون بشکه در روز رسیده است. براساس گزارش‌ها افزایش عرضه نفت كشورهای اوپك و غیراوپك به‌طور همزمان باعث افزایش عرضه جهانی نفت شده است. سهم اوپك در عرضه جهانی نفت نسبت به ماه قبل بدون تغییر و در سطح 3/ 33 درصد باقی مانده است.
عرضه نفت كشورهای عضو اوپك
براساس گزارش منابع ثانویه، تولید نفت اوپك در ماه ژوئیه به 51/ 31 میلیون بشکه در روز رسید که نسبت به ماه قبل از آن 101 هزار بشكه در روز افزایش نشان می‌دهد. تولید نفت در كشورهای عراق، آنگولا، عربستان سعودی و ایران افزایش پیدا كرد و این در حالی است كه تولید نفت لیبی با كاهش مواجه شد. براساس آمار منتشر شده تولید نفت اوپك بدون در نظر گرفتن تولید عراق به 44/ 27 میلیون بشكه در روز در ماه ژوئیه رسید كه نسبت به ماه قبل از آن 54 هزار بشكه در روز افزایش نشان می‌دهد. عرضه گاز مایع (GNL) كشورهای اوپك در سال 2015، حدود 6/ 01 میلیون بشكه در روز تخمین زده می‌شود كه نسبت به سال2014، حدود 190 هزار بشكه در روز افزایش خواهد یافت. همچنین پیش‌بینی می‌شود تولید (GNL) کشورهای اوپک در سال 2016 به 6/ 18 میلیون بشكه در روز برسد.
عرضه نفت كشورهای غیراوپك
عرضه نفت كشورهای غیراوپك در سال 2015حدود 46/ 57 میلیون بشكه در روز تخمین زده شده است كه نسبت به گزارش ماه قبل اوپك 90 هزار بشكه در روز افزایش نشان می‌دهد. شایان ذكر است تولید نفت غیراوپك در سال 2015 در مقایسه با سال قبل حدود 960 هزار بشكه در روز افزایش می‌یابد. دلیل افزایش تولید سال 2015 نسبت به گزارش ماه قبل، تولید بیش از حد انتظار در سه ماهه دوم سال 2015 بوده است كه بیشتر در نواحی دریای شمال، چین، كلمبیا، روسیه و ایالات متحده آمریكا اتفاق افتاده است. وضعیت تولید نفت از میادین غیرمتعارف آمریكا، احتمال تغییر در نحوه دریافت مالیات در روسیه، مسائل مالی در برزیل و مشكلات سیاسی در خاورمیانه باعث شده است پیش‌بینی تولید در سال 2015 برای این كشورها با شرایط عدم اطمینان مواجه شود.نكته قابل توجه دیگر در عرضه كشورهای غیراوپك در ماه ژوئیه، افزایش تولید نفت عمان بود، تولید نفت این كشور در ماه ژوئیه، به حدود یک میلیون بشكه در روز رسید. با این وجود به‌دلیل سطح پایین قیمت نفت در بازارهای جهانی، تامین مالی پروژه‌های نفتی این كشور با مشكل مواجه است. پیش‌بینی می‌شود تولید نفت آمریكا نیز با 950 هزار بشكه در روز به 86/ 13 میلیون بشکه در روز در سال 2015 برسد. شایان ذكر است تولید 2 میدان اصلی نامتعارف آمریكا در تگزاس شامل میدان‌های پرمیان و ایگل فورد با 42 هزار بشكه کاهش در ماه مه به 66/ 3 میلیون بشكه در روز رسید. این در حالی است كه تولید نفت شیل در داكوتای شمالی با 32 هزار بشكه در روز افزایش، بالغ‌بر 2/ 1 میلیون بشكه در روز بود.
تقاضای جهانی نفت
بنابر گزارش ماه اوت اوپك، افزایش تولید در آمریكا و OECD منجر به افزایش غیر‌منتظره تولید در كشورهای اروپایی و پیش‌بینی تقاضای جهانی نفت به میزان 90 هزار بشكه نسبت به گزارش ماه قبل شد. بر اساس این گزارش با پیش‌بینی رشد تقاضای جهانی نفت به میزان 38/ 1 میلیون بشکه در روز نسبت به سال 2014 (15/ 1 درصد افزایش نسبت به 2014) تقاضای نفت جهان در سال 2015 به 92/ 70 میلیون بشكه در روز خواهد رسید. همچنین پیش‌بینی تقاضای نفت جهان برای سال 2016 نسبت به گزارش پیشین بدون تغییر و با 34/ 1 میلیون بشکه افزایش نسبت به سال 2015 (44/ 1 درصد افزایش)، 04/ 94 میلیون بشکه در روز اعلام شد.
تقاضای آمریکا
در پی افزایش تقاضای نفت از ماه نوامبر سال 2014، تقاضای ماهانه نفت آمریكا همچنان روند افزایشی خود را حفظ کرده و تقاضای نفت این کشور نسبت به زمان مشابه سال گذشته در ماه مه به 3/ 3 درصد افزایش داشته است. با این حال تقاضا برای تمام انواع فرآورده‌ها با افزایش همراه نبوده است. كاهش تولید صنعتی و جایگزینی سوخت سبب كاهش تقاضای میان تقطیر و نفت كوره شده و بخشی از كاهش تقاضای این دو فرآورده با افزایش تقاضای بنزین، سوخت جت و پروپان جبران شده است. تقاضای بنزین تحت‌تاثیر كاهش قیمت این فرآورده و افزایش مسافت طی شده با وجود بهبود كارآیی سوخت، در ماه مه نسبت به ماه مشابه در سال گذشته افزایش یافت. در پنج ماه اول سال 2015، تقاضای نفت آمریكا نسبت به زمان مشابه در سال قبل 480 هزار بشكه افزایش یافته و تقاضا برای بیشتر فرآورده‌ها به‌خصوص در بخش حمل‌و‌نقل شامل بنزین، میان تقطیر و سوخت جت با افزایش همراه بوده است و تقاضای پروپان بدون تغییر بوده و با تحولات قیمت نیز همراستا است.اطلاعات اولیه هفتگی ماه‌های ژوئن و ژوئیه اداره اطلاعات انرژی آمریكا (EIA) نشان می‌دهد كه تداوم افزایش تقاضای بنزین و میعانات ضمن كاستن از تاثیر منفی كاهش تقاضای نفت كوره در نهایت منجر به افزایش تقاضای نفت این كشور شده و تقاضای نفت در ماه ژوئن و ژوئیه به‌ترتیب نسبت به ماه‌های مشابه سال قبل 9/ 2 و 7/ 1 درصد بالاتر بوده است.
رشد تقاضای نفت آمریكا برای سال 2016 نسبت به سال 2015، با رشدی كمتر نسبت به رشد تقاضا در سال 2015، بدون تغییر و 280 هزار بشكه در روز برآورد شده است.
تقاضای اروپا
در منطقه اروپا روند افزایش تقاضا در ماه ژوئن نیز ادامه یافت. با این وجود از شدت افزایش نسبت به افزایش تقاضای ماه‌های قبل كه تحت‌تاثیر هوای سرد فصل ابتدایی سال 2015 بوده، كاسته شده است. باوجود تحولات مثبت اقتصادی ماه اخیر، ادامه نگرانی از اقتصاد برخی از بخش‌های این منطقه تحولات تقاضا در سال‌های 2015 و2016 را با عدم اطمینان مواجه کرده است.اطلاعات تقاضای 6 ماه اول سال 2015 چهار كشور بزرگ آلمان، فرانسه، ایتالیا و انگلیس نشان می‌دهد كه تقاضا نسبت به زمان مشابه سال قبل 1/2 درصد رشد داشته و افزایش تقاضا در بخش حمل‌و‌نقل و صنعت عامل عمده افزایش تقاضا بوده است. افزایش تقاضا در بخش حمل‌و‌نقل با رشد 8 درصدی فروش خودرو در شش ماه ابتدایی سال در اروپا مطابقت دارد. تحولات تقاضای نفت اروپا در ادامه سال 2015 نسبت به گزارش قبل مثبت ارزیابی شده و با عدم اطمینان‌های بزرگی در مورد نحوه تحولات اقتصادی منطقه همراه است. همچنین سیاست‌های اعمال مالیات سنگین بر مصرف نفت و جایگزینی سوخت عوامل دیگری هستند كه سبب تداوم كاهش تقاضا خواهند شد. امید به بهبود وضعیت اقتصادی برخی از كشورها در سال 2015 و كاهش قیمت نفت سبب شده تا تقاضای نفت این منطقه در سال 2015 با 110 هزار بشكه افزایش پیش‌بینی شود. همچنین پیش‌بینی می‌شود تقاضای نفت اروپا به میزان اندك 10 هزار بشكه در روز افزایش یابد.
بررسی اقتصاد جهان
پیش‌بینی‌های رشد اقتصادی صندوق بین‌المللی پول در سال 2015 و 2016 در ماه ژوئیه در سطح 2/3 و 5/3 درصد باقی ماند. بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود کشورهای OECD نیز در سال آینده میلادی 1/2 درصد رشد داشته باشند. پیش‌بینی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد روند كاهش رشد اقتصادی چین در سال آینده میلادی همچنان تداوم خواهد داشت و رشد اقتصادی این كشور از 9/6 درصد در سال‌جاری میلادی به 5/6 درصد در سال 2016 كاهش خواهد یافت. برخلاف چین رشد اقتصادی هند طبق برآوردهای صورت گرفته از 7/7 درصد در سال 2015 به 9/7 درصد ارتقا خواهد یافت. علاوه‌بر این و با وجود مشكلات فراوان اقتصادی در كشورهای برزیل و روسیه انتظار می‌رود روسیه و برزیل در سال آینده میلادی از ركود جاری حاكم در این كشورها رهایی یابند؛ بنابراین مهم‌ترین عوامل مثبت رشد اقتصادی برای سال 2016 تداوم بهبود اقتصادی در OECD و تا حدودی هند است، اما در مجموع به نظر می‌رسد همچنان ریسك‌های منفی وزن بیشتری را نسبت به عوامل مثبت داشته باشند. از جمله مهم‌ترین ریسك‌های منفی كه باید مورد توجه قرار گیرد حجم بسیار زیاد بدهی‌های دولتی در حوزه اروپا، احتمال افزایش نرخ بهره در آمریكا و افزایش نگرانی‌ها درخصوص پیامدهای مازاد ظرفیت در چین است. علاوه‌بر این باید قدرت ژاپن را برای بازیافت رشد اقتصادی و متوازن سازی بودجه دولتی نظاره كرد. اوپك در گزارش ماه آگوست خود تنها پیش‌بینی رشد اقتصادی برزیل برای سال 2015 را بازنگری كرده كه این كشور 3/0- درصد رشد را تجربه می‌کند. در مجموع پیش‌بینی رشد اقتصادی برای سال 2015 در سطح 2/3 درصد گزارش شده است كه نسبت به ماه ژوئن تغییری را نشان نمی‌دهد.
طبق گزارش موسسه ماركیت، شاخص مدیران خرید صنعتی جهانی در ماه ژوئیه در سطح 51 بود كه نسبت به سطح ماه قبل تغییری را نشان نمی‌دهد.
این ارقام طی 22 ماه گذشته كمترین مقدار گزارش شده است. شاخص مدیران خرید صنعتی برای بازارهای نوظهور نیز در ماه ژوئیه در سطح 50 واحد بود كه نسبت به ماه قبل 7/0 واحد كاهش را نشان می‌دهد. نكته اساسی در این خصوص تداوم روند كاهش این شاخص در ماه‌های اخیر است.
برآورد سال 2015
تقاضا برای نفت اوپك برای سال 2015 بدون تجدید نظر برآورد شد. به این ترتیب تقاضا برای نفت اوپك در سطح 23/29 میلیون بشکه در روز برآورد شد که 240 هزار بشکه در روز بالاتر از سال 2014 خواهد بود تقاضا برای نفت اوپك در سه ماه اول 100 هزار بشكه در روز مورد تجدید نظر صعودی قرار گرفت، اما در سه ماه بعدی تغییری نداشت. در واقع تجدیدنظر صعودی تولید غیراوپك افزایش برآورد تقاضا را خنثی كرد.تقاضا برای نفت اوپك در سه ماه اول در مقایسه با زمان مشابه در سال 2014 به میزان 800 هزار بشكه در روز پایین تر بود و در سه ماه دوم نسبت به زمان مشابه سال قبل تغییری نداشت. همچنین تقاضا برای نفت اوپك در سه ماه سوم 400 هزار بشكه در روز و در سه ماه چهارم نیز نسبت به زمان مشابه بالاتر خواهد بود. به هر حال توزیع فصلی تقاضا نشان می‌دهد كه تقاضا برای نفت اوپك در سه ماه اول سال 2015 در سطح 94/27 میلیون بشکه در روز، در سه ماه دوم به 94/27 میلیون بشکه و در سه ماه سوم به 17/30 میلیون بشکه در روز رسیده است که در سه ماه چهارم به 47/30 میلیون بشکه در روز بالغ خواهد شد.
پیش‌بینی سال 2016
تقاضای نفت اوپك برای سال 2016 به میزان اندكی مورد تجدید نظر صعودی قرار گرفت و در سطح 12/30 میلیون بشکه در روز برآورد شد كه 890 هزار بشكه در روز بیشتر از سال 2015 خواهد بود. تقاضای نفت اوپك در سه ماه دوم سال 100 هزار بشكه در روز افزایش می‌یابد؛ اما برای سایر سه ماهه‌ها تغییری ندارد.در این میان انتظار می‌رود تقاضا برای نفت اوپک در سه ماه اول 5/1میلیون، در سه ماه دوم 3/1 میلیون، در سه ماه سوم 700 هزار و در سه ماه چهارم 100 هزار بشكه در روزبیشتر از زمان مشابه سال 2015 باشد. به هر حال توزیع فصلی تقاضا نشان می‌دهد تقاضا برای نفت اوپك در سه ماه اول به 47/29، در سه ماه دوم به 59/29، در سه ماه سوم به 58/30 و در سه ماه چهارم به 58/30 میلیون بشکه در روز برسد.
