هفته نامه پرشین هفته نامه برای ایرانیان
این روزها هنگامی که به کتابفروشی می‌رویم تا کتابی را انتخاب کنیم با تصمیمی سخت مواجه می‌شویم؛ این‌که کتاب دیجیتالی بخریم یا کتاب چاپی؟ هرچند هر کدام مزایا و معایب خود را دارند اما انتخاب بهترین گزینه به عوامل متعددی بستگی دارد.به نقل از شبکه cbs، برخی فوائد عملی انتخاب کتاب دیجیتال بسیار روشن است؛ قابلیت حمل یک کتابخانه در یک دست‌افزار الکترونیکی به هر جا که می‌خواهید بسیار راحت است؛ به‌ویژه برای کسانی که دائم در سفر هستند یا آنانی که همیشه دنبال داستانی برای خواندن هستند.
از سوی دیگر تحقیقات نشان می‌دهد که خواندن از روی کاغذ نیز مزایای خود را دارد؛ به‌علاوه این که حسی نوستالژیک را در خود دارد.
دکتر «متئو اچ اشنپس»، مدیر مرکز تحقیقات آموزش‌های بصری و استاد رابط دانشگاه «بوستون» و «ام‌آی‌تی» آمریکا می‌گوید: «نخستین و مهم‌ترین نکته به پس‌زمینه زندگی هر فردی برمی‌گردد. برخی بیشتر دوست دارند تا کتاب را ببینند، بو و احساس کنند و این گروه از مردم تمایلی به ترک تجربه ارتباط فیزیکی به کتاب کاغذی را از خود نشان نمی‌دهند.»
با وجود این، نکاتی علمی درباره انتخاب میان کتاب چاپی و دیجیتال وجود دارد:
کتاب الکترونیک ارجحیت جوانان
مطالعاتی که در سال ۲۰۱۴ انجام و منتشر شد نشان می‌دهد از میان هر ۱۴۳ دانش‌آموز تا حدود ۱۶ سال، بیشتر آن‌ها کتاب‌های الکترونیک را ترجیح می‌دهند. همچنین پسرها و آن‌هایی که خیلی تمایل به کتاب‌خوانی ندارند نیز دست‌افزارهای کتاب‌خوانی را بیشتر می‌پسندند.
«آسه کریستین تویت»، مدیر گروه این مطالعات می‌گوید: «یک دست‌افزار کتاب‌خوانی از دیگر ابزارهای الکترونیک مقبولیت بیشتری دارد و جوانان از آن‌ها بیشتر از کتاب‌های چاپی استفاده می‌کنند؛ و همه این‌ها به امکاناتی چون تنظیم اندازه واژگان و حتی تنبلی برای ورق زدن کتاب برمی‌گردد.»
افزایش قدرت حافظه با خواندن از روی کاغذ
از برخی تحقیقات صورت گرفته این‌گونه برمی‌آید که خواندن کتاب چاپی به‌جای دیدن آن بر روی یک صفحه الکترونیکی برای تقویت حافظه و تمرکز مفیدتر است.
نشریه «گاردین» در گزارشی نوشته است که در کشور «نروژ» به تعدادی از مردم داستان کوتاهی بر دست‌افزار «کیندل» و چاپ شده در کتابی داده و سپس آنان را مورد آزمون قرار داده‌اند. نتیجه این آزمایش نشان داده است افرادی که کتاب چاپی را خوانده‌اند، بیشتر از بقیه پی‌رنگ داستان را به درستی بیان کرده‌اند.
«آن مورگن»، استاد دانشگاه «نروژ» می‌گوید: «هنگامی که صفحات کتاب را با انگشتان خود حس می‌کنید، دیگر حس‌های شما نیز فعال می‌شوند. شاید همین موضوع موجب می‌شود که خواننده احساس همبستگی بیشتری با داستان داشته باشد و داستان را بهتر درک کند.»
کاغذ چاپی مفید برای کم‌خواب‌ها و ماهیچه‌های چشم
سطح بالای میزان اشعه در صفحات کتاب الکترونیک ممکن است خستگی چشم را افزایش دهد و موجب خارش یا سوزش چشم شود. حتی امکان این موضوع در کسانی که در تاریکی شب کتاب الکترونیک می‌خوانند شدت بیشتری پیدا می‌کند.
دکتر «مارگارت مرگا»، کارشناس آموزش و مطالعه در استرالیا دراین‌باره می‌گوید: «نور مصنوعی تابیده از صفحات کتاب الکترونیک ممکن از موجب بی‌خوابی در خوانندگان شود که در نهایت برای سلامتی مضر خواهد بود.»
نتایج مطالعاتی که در سال ۲۰۱۴ در نشریه PNAS منتشر شد نشان می‌دهد که خواندن کتاب‌های دیجیتالی پیش از خواب «ملاتونین» یا همان هرمونی که بدن را برای خوابیدن آماده می‌کند، کاهش می‌دهد که ممکن از چند روز این کاهش تداوم داشته باشد.
کتاب دیجیتال مفید برای خوانش‌پریشان
کتاب‌های دیجیتال برای افرادی با ضعف بینایی یا اختلال در خواندن همچون «خوانش‌پریش»ها بسیار مفیدتر است زیرا دست‌افزارهای کتاب‌خوانی امکانات زیادی را چون تغییر اندازه واژگان و فاصله‌گذاری میان خطوط برای آن‌ها فراهم می‌کند. در سال ۲۰۱۳ مقاله‌ای تحقیقی در نشریه PLOS One منتشر شد. در این مقاله درباره مشاهدات آزمایشی درباره درک و سرعت خواندن در میان ۱۰۳ دانش‌آموز خوانش‌پریش مطالبی نوشته شده که نشان می‌دهد این‌گونه افراد کتاب‌های دیجیتال را نسبت به کتاب‌های چاپی راحت‌تر و سریع‌تر می‌خوانند.
«آشنپس» که مدیر گروه تحقیقاتی این مقاله نیز بود می‌گوید: «ابزارهای کتاب‌خوانی کمک می‌کنند فضای بسیار کم میان خط‌های یک متن را به میل خود تنظیم کنیم تا جایی که حتی در یک خط دو یا سه واژه بیشتر نداشته باشیم. به همین دلیل افراد دارای اختلال بینایی با تنظیم اندازه متن می‌توانند راحت‌تر داستان و یا کتابی را بخوانند.»
خاطرخواهی کتاب
برخی علاقه‌مندان به کتاب هم‌چنان گزینه‌های سنتی حس بصری را ترجیح می‌دهند.دکتر «تویت» می‌گوید: «از نظر روانشناسی کتاب‌های چاپی طراحی و صفحه‌بندی‌های جذابی دارند، بوی خوبی می‌دهند و حمل آن‌ها به آدمی احساس انسان بودن بیشتری می‌دهد.»
تجربه «مرگا» با دانش‌آموزان استرالیایی نیز نشان می‌دهد که مشتاقان به کتاب خواند از روی کاغذ را بیشتر ترجیح می‌دهند. او می‌گوید: «یکی از دانش‌آموزان گفته است که خواندن و داشتن کتاب چاپی به‌جای احساس مصرف‌کنندگی به آدم حس مالکیت می‌دهد.»
