مهاجرت

قمار یکی از ناهنجاری های اجتماعی است که آثار آن در امور مادی و معنوی و نیز فردی و اجتماعی به اشکال گوناگون بروز می کند. تأثیرات سوء قماربازی آن هم به شکل حرفه ای و اعتیادی آن، به آن اندازه است که عقلای جهان آن را به عنوان یک جرم تلقی کرده و مجازات خاصی برای آن تعیین کرده اند تا این گونه به مبارزه با این پدیده شوم اجتماعی و بیماری خطرناک بپردازند. از این رو حتی در جوامع بی دین و سکولار نیز قمار بازی با محدودیت های جدی مواجه است.

اروپا با بزرگ‌ترین سیل مهاجران از زمان جنگ جهانی دوم روبه‌روست. هر سو چشم می‌چرخانی، توی تمام سایت‌ها و در تمام شبكه‌های خبری، سر خط خبرها به عكس، فیلم و گزارش‌هایی مربوط به مهاجران به اروپا اختصاص دارد. زن‌ها، مردها و كودكان بی‌سرزمین، از هراس هزار بختك چمبرك‌زده بر سرزمین‌هایی كه انگار قرار نیست روی آرامش به خود ببیند، خطرهای متعددی را به جان می‌خرند تا خود را به اروپای به ظاهر مترقی برسانند؛ مردمان از خانه رانده و حالا پشت مرزهای كشورهای اروپایی مانده. مردمی كه روزی روزگاری نه چندان دور، در مملكت خود سری داشتند و سامانی، حالا محتاج لقمه‌ای نان از سر خیرات و تبلیغات شكم سیران اروپایی‌اند. نمی‌دانم

مهاجرت اكنون دیگر به پدیده‌ای جهانی تبدیل شده ‌است. این كلمه بسیاری را به یاد قایق‌های شكسته پناهجویان در آب‌های استرالیا و ایتالیا یا مرزهای آمریكا با آمریكای لاتین می‌اندازد. بعضی را هم به یاد كامیون معروف حمل گوجه‌فرنگی كه دهها چینی در آن پناه گرفته ‌بودند تا به صورت قاچاق به اروپا بروند اما در كامیون خفه شدند و جان دادند.  مهاجرت علاوه بر ابعاد اجتماعی، از نظر اقتصادی هم اهمیت زیادی دارد. كشورهایی مانند كانادا و استرالیا، بخش عمده پیشرفت‌های صنعتی و اقتصادی خود را مدیون مهاجران متخصص هستند. به تازگی كشورهای اروپایی هم با تغییر قوانین خود قصد دارند از الگوی مهاجرپذیری كانادا و استرالیا استفاده كنند. رابطه میان موضوع مهاجرت و اقتصاد، سوژه صدها مقاله و سخنرانی و پروژه تحقیقاتی در سراسر جهان است.  اكنون دیگر مهاجرت تنها فرار مردم كشورهای جهان سوم در آرزوی زندگی بهتر نیست. این پدیده اكنون مفهومی جدید یافته و دارای ابعاد صنعتی و اقتصادی و جامعه‌شناختی شده‌ است. گزارش‌‌های تحلیلی و آماری یك سال گذشته نشان می‌دهد، مهاجرت در سطح جهان دچار تغییرات روندی شده‌ است كه قابل تامل و تحلیل است. 

بر اساس اعلام سازمان ملل متحد، ۲۰۰ میلیون انسان، امروز در یک سرزمین بیگانه زندگی و کار می کنند. از چند مهاجرت بزرگ تاریخی که بگذریم، قرن بیستم شاهد بزرگ ترین مهاجرت ها در طول تاریخ بوده است و هرگز در تاریخ بشریت، به اندازه امروز انسان ها در راه مهاجرت نبوده اند. میزان مهاجرت در جهان در سی سال گذشته دو برابر شده است. در این میان امریکا ۱۲ میلیون و اروپا ۳ تا ۵ میلیون مهاجر غیرقانونی دارند. امروزه از هر ۳۵ شهروند جهان، یکی مهاجر است. این روند ما را به این نتیجه می رساند که احتمالاً در آینده، کمتر انسانی در همانجایی خواهد زیست که به دنیا آمده است.

پناهجو کیست؟ شرایط زندگی پناهجویان چگونه است؟ آیا شمار پناهجویان در جهان افزایش یافته؟ و اگر چنین است، این افزایش چه دلایلی دارند.طبق کنوانسیونِ پناهندگان سازمان ملل متحد، که در سال ۱۹۵۱ تصویب شد و دولت ایران نیز یکی از امضا کنندگان آن است، پناهنده کسی است که به خاطر نژاد، دین، ملیت، عضویت در یک گروه سیاسی یا اجتماعی و یا ترس از تعقیب و بازداشت در خارج از کشور خود به سر می برد و به دلیل این ترس، نه می تواند از حمایت کشور خود برخوردار شود، و نه خود مایل به قبول این حمایت است. به غیر از کنوانسیون ۱۹۵۱ به مرور مجموعه ی مقررات منطقه ای و بین المللی دیگری نیز در جهان تصویب شده اند که دامنه ی تعریف پناهنده را گسترش می دهند، مانند کنوانسیون ِ مربوط به مشکلات خاص پناهندگی در آفریقا در سال ۱۹۶۹ و اعلامیه ۱۹۸۴ پناهندگان در آمریکای لاتین. طبق این دو سند، پناهندگان بنا به دلایل بیشتری مورد حمایت قرار می گیرند.

آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه و کانادا بیشترین ایرانی ها را به خود اختصاص داده اند. این خبری است که قائم مقام وزیر علوم در امور بین الملل بیان کرده و گفته که بانک اطلاعاتی خارج از کشور در حال تکمیل است و در حال حاضر بانک اطلاعاتی ۱۰ هزار ایرانی متخصص خارج از کشور در اختیار است.

اگر آمارهای سازمان های مختلف درباره جمعیت ایرانی ها در کشورهای خارجی را بررسی کنیم، متوجه خواهیم شد که از شش میلیون ایرانی که در کشورهای خارجی زندگی می کنند، فقط حدود سه میلیون و ۵۰۰ تا چهار میلیون ایرانی در این پنج کشور زندگی می کنند. چرا این پنج کشور به مقصد ایرانی ها تبدیل شده است؟ هرکدام این کشورها چه تعداد ایرانی را به خود اختصاص داده اند؟ اوضاع زندگی ایرانی ها در این پنج کشور چگونه است؟ هرکدام از این کشورها پذیرای کدام قشر از ایرانی ها هستند؟

پدیده مهاجرت قدمتی به طول تاریخ بشر دارد، حتی آبا و اجداد ما «ایرانیان» و نیز آبا و اجداد بسیاری از ملل بنابر ادعاهای باستان شناسان اقوام مهاجر هستند، در مورد ایرانیان آبا و اجداد ما آریاهایی هستند که از جانب سیبری به سمت فلات قاره ایران کوچیده اند. ( ۱ ) آنچه در این امر حائز اهمیت می باشد مسئله هدفمندی مهاجرت است. در واقع مهاجر تا هنگامی که هدفی نداشته باشد دست به امر مهاجرت نمی زند. در این مقاله به جنبه های گوناگون از مهاجرت پرداخته ام تا شاید این پدیده قدیمی را در عصر حاضر و در دوران جهانی سازی بهتر و بیشتر بشناسیم.در این مقال به کلیاتی از مهاجرت پرداخته ام. سپس به دلایل مهاجرت پرداخته و قوانین خاص برخی از کشورهای مهاجرپذیر دنیا را در مقولاتی مانند ویزای ورود و همچنین در خصوص تابعیت و شهروندی یا اقامت دائم مورد بررسی قرار می دهم و در انتها به تاثیر جهانی سازی بر روند مهاجرت افراد می پردازم. امیدوارم که مقبول افتد.